Donderdag 15 oktober 20.00 uur

Acteurs en schrijvers vertellen verhalen bij Indische monumenten. Met Rein Edzard, Corina Engelbrecht, Wim de Haas, Anita Poolman, Jill Stolk, Inge Tielman en anderen. Muziek: Christine en Peter Visser. Adviezen muziek: Rixt van der Kooij. Techniek/decor: Ron Sikking.

Leerlingen van het Haags Montessori Lyceum verbeelden hun indrukken bij het Indisch monument in woord en beeld.

Toegang vrij

Indisch monument

Het Indisch herdenkingsmonument in Den Haag, in 1988 gemaakt door Jaroslawa Dankowa, lid van de Haagse Kunstkring

 In mei 2015 organiseerde de Haagse Kunstkring een herdenkingsavond waarin verhalen werden verteld bij verschillende monumenten gewijd aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Op 15 oktober herdenken we de slachtoffers van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië zeventig jaar geleden.

Acteurs, auteurs en musici zullen in korte bijdragen stilstaan bij de verschrikkingen die zich zo ver van Nederland hebben afgespeeld. In hun verhalen komt tot uiting wat kunst kan betekenen bij het verwerken van ervaringen, het herdenken en het verzoenen. Ook vragen zij zich af hoe we kunst kunnen inzetten om te zorgen dat ook latere generaties stilstaan bij de wezenlijke vragen over oorlog en vrede.

Tijdens een schoolproject Vrede en Recht hebben zo'n dertig leerlingen van het Haags Montessori Lyceum (HML) de opdracht gekregen om in teams hun indrukken vorm te geven in de kunstdiscipline van hun keuze: foto's, korte film, voorstelling, gedicht, compositie enzovoort. Het programma van de Haagse Kunstkring geeft ruimte aan de presentatie van hun creaties.

Het totale programma speelt zich af tegen de achtergrond van verschillende monumenten die op kunstzinnige wijze vormgeven aan het lijden van de slachtoffers van de Japanse bezetting. 'Monument' stamt af van een Latijns werkwoord dat zowel 'herinneren' als 'waarschuwen' betekent. In dit programma willen we benadrukken dat monumentale kunstobjecten de taak hebben ons, en ook onze kinderen en hun kinderen eraan te blijven herinneren wat oorlog betekent en hoe kostbaar en kwetsbaar vrede en vrijheid zijn.


Programma


Opening 20.00 uur
Ellen Fernhout, voorzitter afdeling Letteren, Theater, Film

Uit 'Herinneringen uit Java, zes pianostukken' opus 8: nr. 1 'In de Dessa' van Constant van de Wall (1871-1945):
Drie stukken voor piano van Paul J. Seelig (1876-1945): 'Burung putih' (witte vogel), 'Abdoel moeloek' (titel van een 19de eeuwse roman) en 'Djalak idjo' (groene vogel)
Peter Visser

Hedendaagse impressies van de Japanse bezetting door jongeren
Leerlingen van klas 4 vwo van het Haags Montessori Lyceum

Het overleefde verleden, witte bloemblaadjes dwarrelen denkbeeldig over velden en zeeën. Dicht- en prozafragmenten van o.a. Leo Vroman en Elisabeth Keesing
Anita Poolman

Passage uit 'Brief aan niemand, dagboekfragmenten 1948-1984' (1985) van auteur oud-Kringlid Margaretha Ferguson (1920-1992)
Trins Snijders

Fragmenten uit 'Scherven van Smaragd' (1983) van Jill Stolk. Over de ervaringen van een Indisch kind in Nederland
Jill Stolk

'Manual 2' en 'Manual 3', gedichten bij foto's van details van het Indisch monument. Uit: 'Manual' van Hans Toebes
Wim de Haas

'Ereveld jappenkamp' en 'Na augustus '45' , twee gedichten uit de bundel 'Nacht en rijzende zon'(1983) van Corina Engelbrecht
Corina Engelbrecht

Ervaringen als kind tijdens de Japanse bezetting gevolgd door het gedicht 'Die dag'
Inge Tielman

Passages uit het dagboek dat de moeder van Rein Edzard bijhield in de jaren dat zij met haar kinderen in het interneringskamp zat
Rein Edzard

'Air', uit de derde orkestsuite in D gr.t. van J.S.Bach, bewerking voor viool en piano

Andante uit de sonate voor viool en piano in A gr.t. opus 12 no. 2, L. van Beethoven
Christine Visser en Peter Visser

Dichtfragment uit 'Gerepatrieerden' van Brammetje (M.H. du Croo, schrijver, verteller, journalist). Uit: het koloniale weekblad 'Oost en West', 24 -05-1946
Anita Poolman

Einde 21.30 uur


Monumenten die geprojecteerd worden

Indisch Monument, Den Haag, voor Nederlandse burgers en militairen, ontwerp: oud Kringlid Jaroslawa Dankowa, onthuld in 1988

Monument Japanse Zeetransporten, Bronbeek, voor de op zee omgekomen dwangarbeiders die de Japanners met de 'hellships' verscheepten. Ontwerp: Anneriet de Pijper, onthuld 2004

Indisch Monument 1941-1949, Enschede, voor militairen en burgers, ontwerp: Hans Petri, onthuld 1960

Drie Pagodenmonument, Bronbeek, voor slachtoffers van de aanleg van de Birma-Siam Spoorweg en de Pakan Baroe Spoorweg. Onthuld 1989

Nederlands Ereveld Pandu te Bandung

Jongenskampen Bangkong-Gedungdjati, Bronbeek, tekst 'Zij waren nog zo jong' ontwerp:H. L. B. Mahieu, onthuld 1988

Monument Japanse Vrouwenkampen, Bronbeek,ontwerp: Frans Nix, onthuld in 1971

Vrouwenmonument, Erebegraafplaats Kalibanteng in Semarang, ontwerp: Kringlid Marian Gobius, onthuld in 1954

Monument Strafkamp Dampit, Bronbeek, ontwerp: Rudi Augustinus, onthuld in 2001

Urn met de aarde van 22 erebegraafplaatsen in de Indonesische archipel. Ingemetseld in het Nationale Monument op de Dam, Amsterdam, onthuld in 1956


Met dank aan
Ron Sikking, projecties
Peter van Loon, licht en geluid
Haags Montessori Lyceum
Rixt van der Kooij,muziekadvies
Evert Mutter, Henriette van Raalte-Geel, gastdocenten
Fotoarchief KITLV/Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean
Gemeente Enschede

Inhoudelijke adviezen:
Hans Budding, Wim de Haas, Myrna Njiokiktjien, Tatiana Radier, Marinus Schroevers, Corina Engelbrecht